Sprint Retrospective, to spojrzenie wstecz, zastanowienie się nad tym, co robimy dobrze, z czego jesteśmy dumni, a z czego wręcz przeciwnie. To spotkanie pozwala Scrum Teamowi udoskonalać swoją pracę. Bez niego inspekcja staje się uboższa. Mimo tego, wciąż wiele zespołów, niezależnie od “stażu” pracy w Scrumie wątpi w zasadność organizowania retro. Wg mnie, to wynik braku zrozumienia, ale i nieefektywnego przeprowadzania tych spotkań!
Sprint Retrospective wg Scrum Guide
Ile trwa i kiedy się odbywa?
Podobnie do pozostałych wydarzeń Scruma, retrospektywa jest ograniczona czasowo. Scrum Guide określa, że dla miesięcznego sprintu powinny to być 3 godziny. Dla tygodniowego sprintu powinno być to zatem około 45 minut. Bywa, że w zespołach narastają różne sprawy i potrzeba tego czasu więcej – nic nie stoi na przeszkodzie żeby dłużej porozmawiać, ale nie powinno być to regułą. Retrospektywa odbywa się po Przeglądzie Sprintu i przed Planowaniem. Kolejność ta ma znaczenie, bo podsumowanie poprzedniej iteracji ma wpływ na tematy omawiane na retro, a jego wynik może wnieść coś istotnego do planu nowej iteracji.
Jaki jest cel spotkania i kto w nim uczestniczy?
Scrum Guide cele tego spotkania określa jako:
- sprawdzenie, co działo się w ostatnim Sprincie, biorąc pod uwagę ludzi, relacje, proces i narzędzia,
- zidentyfikowanie i uporządkowanie istotnych elementów, które sprawdziły się w działaniu oraz tych, które kwalifikują się do usprawnienia,
- stworzenie planu wprowadzania w życie usprawnień sposobu wykonywania pracy przez Zespół Scrumowy.
Zatem, przeglądowi podlega całe życie Zespołu Scrumowego. A żeby miało to najlepszy wymiar, cały zespół musi w takim spotkaniu uczestniczyć. Nie można zapomnieć o Scrum Masterze i Product Ownerze – te postaci często są pomijane, a przecież mają ogromny wpływ na sposób i kierunek pracy Zespołu Deweloperskiego.
Jak wygląda takie spotkanie? Kto jest odpowiedzialny za jego przebieg?
Retrospektywa Sprintu najczęściej przybiera formę scenariusza, który zakłada inspekcję pracy w minionym sprincie. Może być to gra typu Starfish, Sailboat, proste „Start, stop, continue”, a także dyskusja moderowana za pomocą Lean Coffee czy luźna rozmowa na określony temat. Technik przeprowadzania tego spotkania jest bardzo dużo, a internet jest pełny sprawdzonych i nowych propozycji. Jedną z fajniejszych stron jest Retrospective Wiki – znajdziecie tu całe mnóstwo propozycji gotowych do wdrożenia. Przydatna może być też książka Agile Retrospectives: Making Good Teams Great, w które jej autorki, Derby i Larsen, opisują przygotowanie i przebieg do retro, które przynosi świetne efekty.
Pod koniec retrospektywy cały Zespół Scrumowy określa najważniejsze usprawnienia do wprowadzenia i dodaje przynajmniej jedno z nich do planu nadchodzącego Sprintu. Dzięki temu, zamyka się proces inspekcji i adaptacji, bo zidentyfikowane potrzeby znajdują odzwierciedlenie w planie działania zespołu.
Za przebieg spotkania odpowiadają wszyscy. Od zaangażowania całego zespołu zależy jego powodzenie. Nawet najlepiej przygotowana gra nie będzie miała sensu, gdy nikt nie będzie szczerze i z zapałem w niej uczestniczył. Rolą Scrum Mastera jest zapewnienie, że takie spotkanie się odbędzie, a jego przebieg niezależnie od poruszanych tematów będzie pozytywny i nie wpłynie negatywnie na członków zespołu. Retrospektywa musi też być produktywna i daleka od luźnego spotkania bez celu i wniosków, czy sesji terapeutycznej.
Jakie korzyści daje Retrospektywa Sprintu?
Retrospektywa Sprintu to spotkanie skoncentrowane na inspekcji i adaptacji. To taka bezpieczna przestrzeń do usprawniania i dyskusji nad tym co w zespole nie działa. To też miejsce do celebrowania sukcesów i dzielenia się swoimi przeżyciami związanymi z pracą w Zespole Scrumowym, wytwarzaniem produktu itd. Podstawową korzyścią tego spotkania będzie zawsze ulepszanie pracy całego zespołu, a w konsekwencji lepsze wytwarzanie produktu. Dobrze przeprowadzone retro, to lepszy zespół ze sprintu na sprint!
Jak to wygląda w praktyce?
W praktyce… nie jest już tak różowo! To wbrew pozorom trudne spotkanie. Choć wydawałoby się, że wystarczy prosta gra i wszystko pójdzie gładko, to nie jest to prawdą. Zobaczcie jakie najczęstsze problemy dotykają Zespołów Scrumowych.
Retrospektywa Sprintu jest nudna
Z tym stwierdzeniem spotykam się bardzo często. Każdy kij ma dwa końce, więc i wina leży po dwóch stronach. Pierwsza to nieefektywne prowadzenie spotkania. Mam na myśli problem z atrakcyjnością scenariusza czy gry oraz przechodzenie go z konieczności. Nieodpowiednio dobrana gra nie da żadnych efektów, a jeszcze bardziej zniechęci uczestników do udziału (np. gra skoncentrowana na celebracji sukcesu będzie nieodpowiednia, gdy poprzednia iteracja była pasmem porażek i problemów w projekcie, a zespół jest w złych nastrojach). Druga strona to brak zaangażowania zespołu. Każdy uczestnik musi wierzyć, że wydarzenie ma sens oraz zaangażować się w zbieranie tematów i generowanie usprawnień. Bez zaufania i skupienia na celu spotkania nic nie będzie miało tu sensu – wyjdziemy z niego tacy sami jak byliśmy, a nie o to przecież chodzi. Należy też pamiętać, że Scrum Master nie jest jedyną osobą, która może przygotować i poprowadzić retro. Może to zrobić każdy.
Wypracowane usprawnienia nie są wdrażane
Bolączką wielu zespołów jest porzucanie ustalonych usprawnień, w efekcie czego zespół na kolejnej Retrospektywie generuje nowe pomysły lub powtarza te same ze spotkania na spotkanie. A poprawy nie widać. W tym przypadku z pomocą przychodzi praktyka dopisywania usprawnień (minimum jednego wg Scrum Guide) do Backlogu Sprintu. Pomaga to utrzymywać ciągłą adaptację i nie zapominać o usprawnieniach w pracy zespołu. Warto też pamiętać o poprzednio wygenerowanych problemach i analizować je na kolejnych Retrospektywach – być może część z nich ulegnie dezaktualizacji, a inne okażą się bardziej pilne niż wcześniej.
Na retro odzywają się ciągle te same osoby
W tym przypadku do gry wkraczają wartości Scruma. Bez otwartości, zaangażowania, szacunku nie ma miejsca na zaufanie i efektywne analizowanie pracy całego zespołu. To wielkie zadanie dla Scrum Mastera. Wdrożenie wartości to jedno z trudniejszych elementów do wprowadzenia, nie tylko do codziennej pracy danej grupy ale i w transformacji całej organizacji. W przypadku takiej sytuacji należy się przyjrzeć jak działają wartości Scruma, czy jest miejsce na zaufanie i dopuszczenie do głosu każdego? Usprawnienia dotyczą wszystkich, niezależnie czy jest się Product Ownerem, Scrum Masterem czy członkiem Zespołu Deweloperskiego. To samo dotyczy udziału w dyskusji, do głosu może, a nawet powinien, dojść każdy. Tylko wtedy poznamy pełny obraz działania Scruma i samego zespołu. Czasami trzeba też porozmawiać z osobami dominującymi, czy wypowiadającymi się zawsze jako pierwsze. Warto takim członkom zespołu pokazać wartość z wypowiedzi udzielonej przez tych mniej aktywnych, być może zdominowanych lub potrzebujących więcej czasu na zastanowienie.
Podsumowanie
Retrospektywa Sprintu to czysta inspekcja i adaptacja. To także wydarzenie wymagające zaangażowania i wysiłku każdego z członków Zespołu Scrumowego. Trzeba do niej podchodzić rzetelnie i wprowadzać wyszczególnione usprawnienia regularnie w ramy Backlogu Sprintu, by następnie przejść do ich realizacji. Do Retrospektywy warto się dobrze przygotować, skupić się w trakcie jej trwania i pamiętać, że sposobów na poruszenie tematów jest bardzo dużo! Wystarczy zasięgnąć wiedzy w internecie :). Możecie na przykład sprawdzić siedem kroków skutecznego Sprint Retrospective, albo nasz przepis na Twoje pierwsze Sprint Retrospective.
Sprawdź nasze poprzednie wpisy:
- Liberating Structures: zwinne narzędzia dla lepszej współpracy
- Kluczowe umiejętności – Agile Coach
- Rozgrzewka przed retrospektywą
